18 yaşın altındaki çocuklara ebeveynleri ya da onların bakımından sorumlu kişiler, yabancılar tarafından yapılan, çocukların psikolojik ve fiziksel gelişimlerini zedeleyen her türlü eylem çocuk istismarı olarak nitelendirilebilir.
- Fiziksel İstismar
Çocuğun bir yetişkin tarafından fiziksel olarak hırpalanması, örselenmesi, şiddet görmesidir. En çok görülen istismar türüdür. Tokat, çeşitli aletlerin kullanılması örnek olarak verilebilir.
- Duygusal İstismar
Çocuğun ihtiyacı olan ilgiden ve sevgiden yoksun bırakılmasıdır. Sık karşılaşılan bir istismar türüdür.
Duygusal İstismar Türleri:
- Aşağılama, yalnız bırakma, ayırma,
- Korkutma, yıldırma, tehdit etme, suça yöneltme,
- Önemsememe, küçük düşürme, alaylı konuşma,
- Lakap takma, aşırı baskı ve otorite kurma
- Duygusal bakımdan gereksinimlerin karşılanmaması,
- Sık eleştirme, yaşının üstünde sorumluluklar bekleme,
- Kardeşler arasında ayrım yapma, değer vermeme
- Ekonomik istismar
Çocuğun yaşı ve fiziksel, sosyal gelişimine uygun olmayan işlerde çalıştırılmasıdır.
- Cinsel İstismar
Yetişkin ile çocuk arasında cinsel eylem meydana gelmesidir. Sözel istismar, teşhircilik, röntgencilik, çocuğu pornografi ve fuhuşta kullanma da örnek olarak verilebilir.
Çocuklar genelde oyuncak, para, hediye, oyun ile kandırılır. Maalesef günümüzde çocuklar en güvendikleri kişiler tarafından da istismara uğruyorlar…
Cinsel istismara uğrayan çocuklarda görülen belirtiler:
- Bir anda içine kapanabilir veya tam tersi aşırı hareketli tavırlar sergileyebilir.
- Bazen ağlayıp susarlar, genellikle sorulduğunda gizlerler ve yalan söylerler.
- Eve ya da okula gitmek istemezler. Derslerinde başarı durumlarında düşüş görülür.
- Vücutlarında; yanık, morarma, kızarma, kesici alet, sigara yanığı, diş izi, kırık-çıkık durumları olabilir. Bu yaralanmaları çocuğa sorduğunuz zaman mantıklı bir açıklama yapamaz.
- Mimikleri donuklaşır. Olaylara ters tepki verebilirler. Örneğin, gülünecek bir duruma ağlamak, ağlanacak bir durum karşısında gülmek gibi.
Çocuk İstismarından korunmak için neler yapılabilir?
- Çocuklara bedenlerinin özel olduğu, kimsenin zorla ve istemediği şekilde dokunamayacağı anlatılmalıdır.
- Vücudundaki özel bölgeler tanıtılmalı ve bu bölgelere gerekli olursa yalnızca anne ve doktorların dokunabileceği anlatılmalıdır.
- Kendini iyi hissetmediği dokunuşlara hayır deme hakkının olduğu öğretilmeli. Ev, akraba ziyaretlerinde çocuklar izinleri olmadan öpülmemeli, buna zorlanmamalıdır.
- İyi ve kötü davranış ayrımları anlatılmalıdır.
- Çocuğun bir istismara uğradığından şüphe ederseniz ona güvenip anlatabileceği bir ortam hazırlamalısınız. Ona inandığınız duygusunu hissettirmelisiniz. O anlatırken abartılı tepkiler vermekten kaçınmalısınız. Çocukta suçluluk duygusu görürseniz bunun onun hatası olmadığını anlatmalısınız.
- Çocuk koruma kanunu gereğince bir öğretmen istismar durumu fark ederse, tanık olursa yargı yolunun açılması gerekir.
- Bu konuda duyarlılık sergilenirken, çocuk ve ailenin örselenmemesine özen gösterilmelidir.
Yakınızda ya da çevrenizde herhangi bir çocuğun istismara maruz kaldığını düşünüyorsanız;
- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu İl Müdürlükleri(183)
- Baroların Çocuk Hakları Merkezleri
- Emniyet Müdürlüğü Çocuk Polisi Şubeleri(155)
- Hastaneler bünyesindeki Çocuk Koruma Merkezi/Birimleri
- İnsan hakları ve çocuk hakları örgütlerine
başvurabilirsiniz.