Oldukça ileri öğrenme düzeyine ulaşmış çocuklar üstün zekâlı çocuklardır. Tarihteki birçok icat, bilimsel gelişme bu üstün yetenekli çocuklar sayesinde oluyor. Ama ne yazık ki bu çocukların zekâ seviyesi anlaşılmazsa birçok yetenek farkında olmadan körelmiş oluyor. Peki, üstün zekâlı çocuklar nasıl anlaşılır? Aslında gözlem ile anlamak hiç kolay değil. Bunun için 3 yaşından itibaren zekâ testleri uygulanabiliyor. Fakat üstün yetenekliliği sadece zekâ testleriyle sınırlamakta doğru değil. Çocuğun akademik ve anlaksal yeteneği kadar toplumsal ilişkileri, önderlik, hayal dünyası gibi yetenekleri de dikkate alınmalı.
Üstün zekâlı çocukların özelliklerini inceleyecek olursak;
Bebeklik dönemlerinde aşırı hareketlilik
Uzun dikkat süresi
Sese, ağrıya karşı aşırı tepki
Olağanüstü hafıza
Hızlı öğrenme
Aşırı tepki
Bilgiye karşı aşırı açlık
Arkadaşlarıyla birlikteyken lider olma
Büyük hayal gücü
Problemler karşısında çabuk çözüm üretme
Estetiğe duyarlılık
Geniş bilgi depolama özelliği
Sorumluluk bilinci
Okuldaki sosyal etkinliklerin birçoğuna katılım
Kendisini iyi ifade edebilme
Çok erken yaşta okumayı öğrenme
Genellikle entelektüel faaliyetlerden zevk alma
Yazmayı sevmeme ( sebep düşünme hızlarının yazmadan daha yüksek olmasıdır)
Üstün zekâlı çocuğu yetiştirmek
Üstün zekâlı çocuklara her zaman imrenildiği bir gerçek olmakla birlikte böyle bir yapıdaki çocuğu köreltmeden yetiştirmek, öncesinde çocuğun tüm bu yeteneklerini keşfetmek işin en zor kısmı diyebiliriz.
Aile öncelikle eğitim konusunda bilinçli olmalıdır. Çocuğun kendisi gibi, üstün yeteneklere sahip çocuklarla aynı ortamda eğitim alması da bir gereklilik tabi. Üstün zekâ ve yeteneğe sahip çocukların ziyan olmaması için öğretmenlere de büyük görevler düşmekte çünkü çocukları keşfetmekte, onları topluma kazandırmakta öğretmenlerin elindedir.
Üstün zekâlı çocukların eğitimi için büyük şehirlerin bazılarında bulunan rehberlik ve araştırma merkezleri bu çocukları tanımlamada yardımcı olabiliyor. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, özel eğitim bölümündeki özel eğitim birimi gibi bu tür hizmetler veren az sayıdaki kuruluşlarda yönlendirme hizmeti vermekte.
Bir soru sorduğunda, ebeveyn çocuğun sorusunu geçiştirmek yerine “bilmiyorum” diyebilmelidir.
Üstün zekâlı çocuklara açıklama yapılacağı zaman ise onunda bir çocuk olduğu unutulmadan açıklama yapılmalıdır.
Bilim, sanat merkezleri, rehberlik merkezleri de üstün zekâ ve yeteneğe sahip çocuklara yönelik eğitimler vermektedir.