Değerli takipçilerimiz Mikrofon Sizde bölümümüzde bu kez Çocuk Gelişimi Eğitmeni Nurten Saç ile birlikteyiz. 🙂
Bize biraz kendinizi tanıtır mısınız ?
Ben Nurten Saç. 24 yaşımdayım Eskişehir’de yaşıyorum. Meslek lisesi çocuk gelişimi okurken meslek derslerini aldıkça kendim için ne kadar doğru bir seçim yaptığımın farkına vardım ve üniversitede de kendi bölümümü seçtim; Anadolu Üniversitesi Çocuk Gelişimi bölümünden mezun oldum. Bir özel eğitim kurumunda ve bir bağımsız anaokulunda stajlarımı tamamladım. Öğrenim hayatım dışında iki eğitim öğretim yılı içerisinde gölge öğretmenliği yaptım ve iki yaz döneminde 4-6 yaş grubu ile çalıştım. Anne-çocuk atölyesiyle anne ve çocuklarla çeşitli etkinlikler yaptık. Bu bölüm benim için yalnızca diplomada kalsın istemediğim için çocuklarla ilgili eğitimleri, seminerleri kaçırmadan severek takip ediyorum. Bu almış olduğum eğitimlerden biri de Resim Analizi.
Aman resim deyip geçmeyin! Bir resmin arkasında neler saklıdır neler. Nasıl ki yetişkin biri sorunlarını arkadaşı/komşusu üzerinden anlatır. Çocuklar da iç dünyalarını farkına varmadan çizdikleri resim ile anlatır. Bu yüzden de çocukların çizdikleri resimler oldukça önem taşır.
Çocuk resimlerini analiz etmede çocuğun yaşı önemli midir ?
Evet yaş büyük önem taşır. 3 yaşındaki bir çocuğun resmiyle 7 yaşındaki bir çocuğun resminden beklediğimiz imgeler farklıdır. Örnek verecek olursak boynun olmaması veya kısa çizilmesi öfke kontrol problemine işaret eder. Fakat küçük yaş grupları boyun çizmeyebilirler. Bu yüzden çocuk resimlerinde gelişim evrelerini dikkate almak önemlidir.
Resimleri inceleyerek çocuğun iç dünyasını tam anlamıyla keşfetmek mümkün müdür ?
Çocuğun duygularını, gelişimini, bilinçaltını ve ihtiyaçlarını çizdiği resimler yorumu ile keşfedebiliriz. Çocuk, çizdiği resimler aracılığıyla iç dünyasını, bilinçdışı isteklerini, duygularını aktarır. Çocuk resimleri çocuğun duygularını, iç çatışmaları, aile içi iletişim, aile içi problemler, benlik algısı gibi konular hakkındabir çok bilgiler verir. Maalesef ki şiddet, taciz gibi olumsuz durumlara maruz kalan çocuklarımız var. Resim analizi yöntemiyle de bu tarz vakaların tespit edilmektedir.
Çocukların yaptığı resimler yorumlanırken nelere dikkat etmeli ?
Çocuk resimlerinde çocuğun yaşı göz önünde bulundurularak kağıdın kullanımı, kullanılan renkler, resmin büyüklüğü, çizgilerin silik-kesik veya bastırarak-kalın çizimine dikkat edilir.
Renkler çocuk resimlerinde önemli midir, özel anlamları var mıdır ?
4 yaşına kadar çocuklar renkleri gelişi güzel kullanırlar, hoşlarına giden, gözlerine çarpan bir rengi seçebilirler. 4 yaş ve sonrası için kullanılan renkler çocuk hakkında ipuçları verir.
YEŞİL: Çocuk eğer yeşil rengini bolca kullanıyorsa buradan kendine güveni olan, mutlu ve yaşına uygun bir olgunluğa sahip olduğunu çıkarabiliriz.
KIRMIZI: Kırmızı rengi kanı temsil eder. Fakat kırmızıya en çok uyan anlam uyarı anlamıdır. Resimde bastırılarak boyanan ve çerçeve dışına taşan kırmızı rengi, öfke ve saldırganlığı ifade eder.
MAVİ: Sakinlik ve uyumu temsil eder. Çocuğun kendine olan güveni gösterdiği renktir. Kendini daha iyi kontrol edebilen ve aynı zamanda tarafsız olduğunu söyleyebiliriz.
SARI: Hemen hemen her çocuk güneşi sarı çizer. Güneş ise bilinçaltımızda anneyi simgeler. Ailesi tarafından sevilen, değer gören çocuklar resimlerinde sarı rengini fazla kullanır. Aynı zamanda parlaklık, enerji ve zenginliği simgeler.
TURUNCU: Oldukça dikkat çekici bir renktir. Bu yüzden reklamlarda ve tanıtımlarda sık gördüğümüz bir renktir. Bunu yanında resimlerde turuncunun sık kullanılması endişeli bir durumu çağrıştırabilir.
KAHVERENGİ :Hüzün, ayrılık, özlemi ifade eder. Çizimlerinde kahverengi kullanan çocukların daha çok korunmaya ihtiyacı olduğu sevgi ve ilgi açlığı olduğu söylenebilir. Özellikle tuvalet eğitimine direnen çocuklar anneleriyle bu dönemde çatışma yaşarlar ve resimlerinde kahverengiyi oldukça sık kullanırlar.
SİYAH: Oldukça tartışmalı bir renktir. Bazılarına göre kişinin iç dünyasının zenginliğini ifade ederken, büyük bir çoğunluğa göre siyah karamsarlık ve karanlık hislerin rengidir.
(Gökçe’nin (6) kardeşinin henüz doğmadığını biliyoruz.)
Bu resimde ilk dikkatimi anne ve kardeşin arasına kendisini çizmesi çekiyor.
Anne şuan kardeşim doğmadı, şimdilik her şey yolunda fakat o doğduktan sonra beni unutmayın! Şeklinde sesleniyor ailesine, diyebiliriz.
Ön planda olmayı seven, övülmekten hoşlanan bir çocuk olduğunu, benlik algısını bize kendisini büyük çizerek anlatmış.
Kardeşi doğmadığından neye benzediğini bilmediği için kardeşine yüz ifadesi eklemediğini söyleyebiliriz.
Resme genel olarak baktığımızda yeşil rengin hakim olduğunu görüyoruz. Yeşil renk, kendine güveni olan, mutlu bir çocukluğu yansıtıyor. Resme bütün olarak baktığımızda da olumsuz bir duygu yansımıyor, ailede herkesin yüzü gülüyor ve aile bireylerin arasındaki mesafenin yakın olması aile içerisinde iletişimde ve aile bağında herhangi bir kopukluk olmadığını gösteriyor.
Çocuk resimlerinde hangi kavram ne anlama gelir ?
KAĞIT KULLANIMI
-Figürleri resmin üst kısmına yerleştiriyorsa iyimserlik ve hayalperestliği öne sürerken, kenarlara ve aşağı çizilen figürler ise pasiflik, yetersizlik, ön güvensizlik duygularının dışa vurumu olduğunu söyleyebiliriz.
-Figürleri sola yerleştirmek; duygusal doyum arayan depresif çocuklarda görülür. Sol geçmişi temsil eder.
-Figürleri sağa yerleştirmek; daha aktif, bireyci, gelecekle ilgili hedefleri olan çocuklarda görüldüğünü söyleyebiliriz.
ORGANLAR
AĞIZ: Ağız “saldırı organıdır” Ağız açık ve dişler görünüyorsa sözel saldırganlığa meyli olabilir. Duygularını dile getirmede sıkıntı, dile getirmeyi istememe veya duygularını ifade edememe olabilir.
KULAK: Büyük kulaklar çevresini dinlemeye işarettir. Kulağın olmayışıysa çocuğun dış dünyayı duymak istememe, kimseyi dinlememe ya da umursamama arzusu olabilir.
BOYUN: (Boyun çiziminde yaş önemlidir. Küçük yaş grubu boyun çizmeyebilir) Genel olarak Boyunun olmaması veya kısa çizilmesi öfke kontrol problemine işaret eder. İnce ve uzun çizilen boyun da ise istek ve arzularını bastırıyor olabilir.
KOLLAR ELLER: Çizilen kollar ve eller sosyallik, dışa dönüklüğü yansıtmaktadır. Kollar yoksa veya çok küçükse yine iletişim problemine işarettir. Kollar çok büyükse ilgiye, iletişime ihtiyaç duyduğuna, kısa kollar kararsızlık, iletişim kurmada yetersizlik ve zayıflığa işaret eder. Ebeveynlerinin kollarını çizmiyorsa anne babadan ilgi bekliyor olabilir. Ellerini yumruk olarak çiziyorsa dış dünyadan saldırganlık görüyor olabilir. Resmi yapan çocuk tırnak yeme, hırsızlık gibi durumlardan dolayı suçluluk duyuyorsa eğer ellerini arkada veya hiç çizilmemiş şekilde bırakabilir.
AYAKLAR
Ayaklar, çocukların hayatta kalma gücü ve güvenini temsil eder. Kendini güvensiz hisseden çocuk küçük ayaklar çizer. Aşırı uzun ve ince ayaklar zayıflık, korkaklık olarak yorumlanabilir. Güçlü olma arzusu ve destek ihtiyacı isteyen çocuklar çok büyük ayaklar çizer.
Çocuk resim çizerken yönlendirilmemeli, resim hakkında soru sorulmamalı, dilediği gibi çizmesine fırsat verilmelidir. Resim bittikten sonra resim hakkında soru sorulmalı (Bu ailede en çok kim mutlu?En üzgün kim? Bu evin en mutlu odası hangisi? En kötü oda hangi oda? Gibi sorular sorarak çocuğun duygu ve düşünceleri hakkında bilgi sahibi olabiliriz.)
Ebeveynlere çocuklarının resimlerini yorumlarken kullanmaları için birkaç püf noktası verebilir misiniz?
Çocuk resim çizerken yönlendirilmemeli, resim hakkında soru sorulmamalı, dilediği gibi çizmesine fırsat verilmelidir. Resim bittikten sonra resim hakkında soru sorulmalı (Bu ailede en çok kim mutlu?En üzgün kim? Bu evin en mutlu odası hangisi? En kötü oda hangi oda? Gibi sorular sorarak çocuğun duygu ve düşünceleri hakkında bilgi sahibi olabiliriz.)
Son olarak; Çocuklar resim çizerek duygusal bir rahatlama hissederler. Ve resim yoluyla iletişim kurarlar. Resim, çocuğun kendi duygu ve düşüncelerinin bir ürünü olduğu için okulöncesi dönemde çok önemlidir. Resimlerde devam eden bir olumsuzluk söz konusu ise geç kalınmadan bir uzmana başvurulmalı.
Okurlarınıza sevgilerimi iletiyorum, yeryüzündeki tüm çocukların da çiçek gözlerinden öpüyorum. 🙂
Sizlere de çok teşekkür ediyorum.