Anne Baba Tutumları

Otoriter Tutum

Bu tutuma sahip ebeveynler aşırı kontrolcüdürler ve çocuklarıyla sıcak ilişki kuramazlar. Çocukların gelişim düzeyleri ve isteklerini dikkate almadan kendi istekleri doğrultusunda çocuklarının hayatlarına yön verirler. Bu tip ailelerde kurallar katı bir şekilde uygulanır. Yerine getirilmeyen davranışlar nedeniyle çocuklar cezalandırılır.

Böyle bir aile ortamında büyüyen çocuklar öfke ve kızgınlık gibi duyguları açıkça belirtemezler.

Bu çocuklar yetişkin oldukları zaman kendileri karar veremeyen, aşırı itaatkar ya da aşırı saldırgan birey olurlar. Bu tip bir aile ortamında yetişen bireylerde tedirginlik, stres ve özgüven eksikliğide görülür.

İlgisiz Tutum

Bu tip aileler çocuklarına hiç bir kısıtlama getirmeden aşırı serbest yetiştirirler. İsteklerini karşılama noktasında ilgisizdirler.

Böyle ortamda yetişen bireyler dikkat çekmeye ve çevresine kendisini ispatlamaya çalışırlar. Bu tip aile ortamında yetişen bireyler saldırgan, iletişim problemleri yaşayan, özgüveni düşük birey haline gelebilirler.

Aşırı izin verici tutum

Normal şartlar altında hoşgörülü tutum çocuğun sağlıklı bir birey olması için önemli bir kavramken aşırı hoşgörü, bu çocukların olumsuzluklar yaşaması için adete bir araç haline gelebilir.

Bu tutuma sahip anne ve babalar çocuğun istekleri mantıksız bile olsa yerine getirirler. Bu aile tipinde çocuğun istekleri ön plandadır. Çocuğun yanlış davranışları aşırı derecede hoşgörü ile karşılanır ve nadiren disiplin uygulanır. Bu tip aile ortamında yetişen çocuklar sosyal açıdan daha az sorumluluk alırlar, öz denetim noktasında problem yaşayan, doğru ve yanlışı ayırt edemeyen bireyler olurlar.

Tutarsız tutum

Bu tip aile modelinde anne ve babalar çocuklarının isteklerine karşı tutarlı olmakta zorlandıkları için aşırı hoşgörülü davranış ile aşırı otoriter tutum arasında gidip gelirler.

Tutarsız tutumu benimseyen ailelerde aynı çocuk için ebeveynlerden birinin doğru bulduğu davranışı diğeri yanlış olarak değerlendirmektedir. Çikolata yemek isteyen bir çocuğa annenin izin vermesi durumunda babanın onay vermemesi buna örnektir. Anne ve baba çocuğun uygun olmayan isteğine önce “Hayır.” sonra “Evet.” diyorsa çocuk ısrar etmesinin işe yaradığını öğrenecektir. Bunun yanında aynı ailenin üyesi olan diğer çocuklara ebeveynler farklı tepkiler vermektedir. Büyük, küçük, kız ya da erkek çocuk için farklı uygulamalar, çocuğun kişilik gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu tutuma sahip ailelerde yetişen çocuklar, karar vermekte zorlanan, diğer insanlara güven duyamayan, dengesiz, tutarsız, aşırı isyankâr ya da boyun eğici bireyler olarak yetişebilirler.

Aşırı koruyucu tutum

Çocuğun anne ve babası tarafından korunması temel bir gereklilik olsa da bu tutum aşırıya kaçıyorsa ortada bir soun var demektir. Koruyucu tutuma sahip aileler, çocuklarını aşırı derecede korur ve kontrol ederler. Çocukların yapabileceği pek çok şey anne ve baba tarafından yapılır.

Koruyucu tutum altında yetişen çocuklar kendisini savunamayan, karar verme becerileri gelişmemiş ve kendi işini yapamayan kişiliğe sahip olabilirler.

Mükemmelliyetçi Tutum

Bu tutuma sahip anne ve babalar kendi hayatlarında ulaşamadıkları amaçlarına çocuklarının ulaşmalarını beklerler. Çocukları hata yaptığında bunu kabullenemezler. Bu çocuklar hayatlarında hep başarıya yönelik çabalarlar ve istedikleri seviyeye ulaşamadıklarında hayal kırıklığı yaşar. Mükemmeliyetçi anne-babaların çocukları kendilerini çoğu zaman beceriksiz hisseder. Ailesinin beklentilerini bir türlü karşılayamayan çocuk kendinin değersiz ve başarısız olduğunu düşünür.

Demokratik Tutum

Bu tutumda çocuklara hoşgörülü, güven verici, destekleyici bir yaklaşım söz konusudur ve en sağlıklı yaklaşımda budur. Bu tutuma sahip ebeveynler çocukların her durumda düşüncelerini belirtmelerini ve paylaşmalarını desteklerler. Anne babaların davranışları, birbiriyle tutarlı ve kararlıdır. Demokratik tutuma sahip anne babalar her çocuğun kendine özgü bir gelişim kapasitesi olduğunu bilir ve ona uygun davranırlar. Çocuklarından gelişimlerine uygun düzeyde olgun davranmalarını beklerler. Aileler çocukları ile ortak etkinliklerde bulunurlar ve onlara sorumluluk verirler; gerekli durumlarda desteklerler. . Bu tutuma sahip ailede yetişen çocuklar, kendine güvenen, uyumlu, bağımsız, sorumluluk sahibi, insanlara güvenebilen ve sevilen bireyler olarak yetişirler.